De psychologie van haarverlies: waarom raakt het je zo diep?

De Alopecia Coach - De psychologie van haarverlies, waarom raakt het zo diep?

Geschreven door De Alopecia Coach Evelien Pabbruwe – sociaal-psycholoog, alopecia expert en de enige gespecialiseerde alopecia-coach in Nederland. Gebaseerd op 20+ jaar eigen ervaring met haarverlies, dagelijkse gesprekken met vrouwen met alopecia en actuele wetenschappelijke inzichten (bronnen in- en onderaan het artikel).

Wat maakt haarverlies bij vrouwen zo’n emotionele klap?

Als je dit leest, is de kans groot dat je haar verliest of al een haarwerk draagt. Misschien voel je je nog steeds die daadkrachtige, verzorgde vrouw die haar zaakjes op orde heeft, maar vanbinnen ben je het soms even kwijt. Je staat 's ochtends voor de spiegel, plakt je pruik op je hoofd en denkt: wie is die vrouw? Je omgeving zegt dat je er fantastisch uitziet, maar zelf voel je je half.

Als psycholoog, coach en ervaringsdeskundige weet ik hoe diep haarverlies kan snijden. In dit blog neem ik je mee in de psychologische impact van alopecia. Geen zweverig gedoe – gewoon eerlijke feiten, voorbeelden van vrouwen zoals jij, en praktische tips die werken.

🎧 Wil je liever luisteren? In mijn podcast deel ik openhartig over deze thema’s, met voorbeelden uit mijn praktijk én tools om weer regie te voelen.

De Alopecia Coach - Waarom doet het verliezen van je haar zo veel pijn?

Waarom doet het verliezen van haar zo veel pijn?

Haar is veel meer dan esthetiek. Het staat voor identiteit, vrouwelijkheid, jeugdigheid en kracht. Wetenschappelijk onderzoek bevestigt dat haar een outsized importance heeft (pmc.ncbi.nlm.nih.gov). Verlies je dat, dan voelt het alsof je jezelf verliest.

Hoeveel vrouwen hebben last van alopecia of haarverlies?

Wist je dat meer dan 50% van de vrouwen tegen hun 80e last krijgt van haarverlies (pmc.ncbi.nlm.nih.gov)? Alopecia areata treft ongeveer 2% van de wereldbevolking en komt twee keer zo vaak voor bij vrouwen (pmc.ncbi.nlm.nih.gov). En toch praten we er nauwelijks over. Mijn cliënten denken vaak dat ze de enige zijn. Maar dat zijn ze dus niet!

Kan een beetje haarverlies écht zo’n grote impact hebben?

Ja. Uit een Noors-Deens onderzoek blijkt dat de ernst van het haarverlies nauwelijks samenhangt met hoe zwaar het psychologisch voelt (pmc.ncbi.nlm.nih.gov). Zelfs vrouwen zonder zichtbare kale plekken ervaren vaak evenveel schaamte en stress als vrouwen met zichtbare alopecia (pubmed.ncbi.nlm.nih.gov).

👉 Herken je dat het niet 'erg genoeg' lijkt, maar het tóch alles beïnvloedt? In een gratis kennismakingsgesprek kijken we samen waar jij nu staat en wat jou kan helpen.

De Alopecia Coach - De invloed van alopecia op je zelfbeeld is groot.

Wat doet haarverlies met je zelfbeeld en mentale gezondheid?

Het verlies van zelfvertrouwen is een van de grootste gevolgen. Vrouwen voelen zich onaantrekkelijk, oud of onvrouwelijk. In een studie gaf meer dan de helft van de vrouwen aan een significant lagere kwaliteit van leven te ervaren en zich sociaal inadequaat te voelen (openpublichealthjournal.com). Angst, depressie en schaamte komen veel voor – vooral bij jongere vrouwen (pmc.ncbi.nlm.nih.gov). In een case-controlstudie was de kans op depressie bij AA‑patiënten zelfs vijf keer hoger (journals.pagepress.org).

Waarom schamen zoveel vrouwen zich voor hun alopecia?

Schaamte komt in bijna alle onderzoeken naar voren. In een Saudische enquête zei 79,6% van de patiënten zich te schamen voor haarverlies en 89,1% ervoer negatieve gevoelens zoals verlegenheid en angst (dovepress.com).

🗣️ In mijn podcast-aflevering over schaamte, samen met schaamte expert Aukje Nauta, deel ik hoe je jezelf uit die schaamte spiraal kunt trekken.

De Alopecia Coach - Het effect van stress op haarverlies

Wat doet stress met je haar – en andersom?

Stress is vaak niet de enige oorzaak van haarverlies, maar dat het een rol kan spelen lijkt evident. Stress verergert haarverlies en haarverlies veroorzaakt stress. Deze vicieuze cirkel wordt via de HPA-as (je stress-systeem) versterkt (medicaljournals.se). Muizenstudies tonen stressmediatoren zoals substance P en nerve growth factor die haarverlies stimuleren. Patiënten met AA hebben een verhoogde HPA-activiteit, wat stressverwerking bemoeilijkt. Extra belangrijk dus om stress regulatie te oefenen.

Hoe gaan vrouwen om met haarverlies? Wat werkt wel en wat niet?

De drie belangrijkste copingstrategieën:

• Compensatie: haarwerken, make-up, kleding. Kan werken, maar op zichzelf kan het er ook voor zorgen dat je je niet jezelf en zelfs nep voelt. (pmc.ncbi.nlm.nih.gov)

• Vermijding: situaties uit de weg gaan, dit vergroot vaak juist je onzekerheid en angst. (openpublichealthjournal.com)

• Acceptatie: leren leven met wat er is. De enige strategie die aantoonbaar emotionele stress vermindert - het meest gezond (pmc.ncbi.nlm.nih.gov).

🔥 In mijn coaching werk ik met de BRAVE-methode: een praktische aanpak voor acceptatie zonder dat je jezelf hoeft te forceren. Nieuwsgierig?

De Alopecia Coach - Hoe belangrijk is steun vanuit je omgeving bij alopecia?

Hoe belangrijk is steun vanuit je omgeving bij alopecia?

Heel belangrijk. Uit een Griekse studie blijkt dat steun van vrienden vrouwen helpt weer sociaal actief te worden, terwijl onbegrip of er heel makkelijk over doen extra stress oplevert (openpublichealthjournal.com).

Wat kunnen vrouwen zelf doen om zich beter te voelen?

• Onderzoek je gedachten: leer jezelf beter kennen, herken je negatieve gedachten en onderzoek je gevoel.

• Gebruik mindfulness: doe dagelijks korte oefeningen om je stress te reguleren.

• Zoek steun: coaching, lotgenoten en/of therapie. Kijk wat voor jou werkt.

• Experimenteer met je uiterlijk: durf te spelen met een haarwerk, kaal koppie, sjaaltjes, hoeden, make-up en kleding.

• Werk aan acceptatie: dit kan stap voor stap, in jouw eigen tempo. Maar aan acceptatie werken is cruciaal voor je kwaliteit van leven. Grote kans dat tegen de stroom in blijven zwemmen en vechten tegen wat is je uiteindelijk gaat uitputten en je kwaliteit van leven ernstig laat verslechteren.

💬 Wil je persoonlijke begeleiding bij dit proces? Als coach én ervaringsdeskundige help ik je graag.

De Alopecia Coach - Wat kan je doen om je beter te voelen?

Wat is de rol van medische behandelingen bij alopecia?

Volgens een studie liet Minoxidil verbetering zien in haar én kwaliteit van leven, los van de mate van hergroei (pmc.ncbi.nlm.nih.gov). Daar tegenover staat dat het lang niet voor iedereen effectief is, en dat het dagelijks moeten smeren ook negatieve mentale effecten kan hebben. Medicatie kan helpen, maar is zelden genoeg. De combinatie met psychologische begeleiding is effectiever.

Wat als mijn kind alopecia heeft?

Bij kinderen leidt alopecia tot verlaagde eigenwaarde, verhoogde stress en sociale problemen (pmc.ncbi.nlm.nih.gov). Als moeder en psycholoog help ik je hier liefdevol mee om te gaan. Hier vertel ik je wat je kan doen als je kind alopecia heeft.

Hoe weet ik of ik hulp nodig heb bij mijn haarverlies?

Stel jezelf deze vragen:

• Denk je dagelijks aan je haarverlies?

• Vermijd je sociale situaties?

• Voel je je minder jezelf, minder vrij?

Als je drie keer 'ja' denkt, is hulp geen slecht idee.

🎯 Laat dit je signaal zijn om actie te nemen. Je hoeft het niet alleen te doen.

De Alopecia Coach Evelien Pabbruwe

Wie is Evelien, De Alopecia Coach?

Ik ben sociaal-psycholoog, gediplomeerd coach en de enige gespecialiseerde alopecia-coach in Nederland. Met 20+ jaar eigen ervaring met haarverlies en honderden vrouwen geholpen via mijn 1-op-1 coaching, met mijn BRAVE-methode en via trainingen en workshops. Ik geef lezingen, trainingen en host De Alopecia Coach Podcast. Mijn missie? Jou helpen om in het NU en met plezier te leven – met of zonder haar.

Heb je na het lezen van dit blog behoefte aan begeleiding? Neem contact op via de mail, luister naar mijn podcast of plan direct een kennismakingsgesprek. Je bent niet alleen – en er is echt meer mogelijk dan je denkt.

Bronnen lijst:

1. Rahim Hirani et al., “Addressing the psychosocial burden of alopecia areata in clinical practice”, JAAD International, 2022 – artikel over de cultuur­gebonden betekenis van haar en de noodzaak van psychologische ondersteuning bij alopeciapmc.ncbi.nlm.nih.govpmc.ncbi.nlm.nih.gov.

2. Anonieme groep onderzoekers, “Alopecia Areata: Impact on Patients’ Quality of Life and Disease Perception”, 2025 – multinationale enquête onder patiënten; 61 % meldde dat alopecia hun dagelijkse leven belemmert en de ernst van de haaruitval bleek maar zwak verband te houden met de ervaren kwaliteit van leven. pmc.ncbi.nlm.nih.gov.

3. Ji Su Jeong en collega’s, “Examining the relationship between alopecia areata and mental health”, 2025 – analyse van mondiale data; alopecia treft circa 2 % van de bevolking, vrouwen twee keer zo vaak als mannen, en er is een duidelijke samenhang met angst en depressie. pmc.ncbi.nlm.nih.govpmc.ncbi.nlm.nih.gov.

4. S. Schmidt et al., “The lived experience of women with alopecia: A qualitative study”, 2023 – diepte-interviews met vrouwen; meer dan de helft had een sterk verminderde kwaliteit van leven, vermijdingsgedrag en schaamte; steun van vrienden en het dragen van een haarwerk hielpen bij sociale re‑integratie. openpublichealthjournal.comopenpublichealthjournal.comopenpublichealthjournal.comopenpublichealthjournal.com.

5. Amal Al-Ghamdi et al., “Awareness, beliefs, and psychological impact of patients with alopecia areata”, 2024 – Saudische enquête; 89,1 % rapporteerde negatieve psychologische gevolgen en 79,6 % voelde schaamte. dovepress.com.

6. Raphaella Strazzulla et al., “Psychosocial impact of alopecia areata in paediatric and adolescent populations”, 2024 – systematische review; kinderen en adolescenten met alopecia ervaren verminderde eigenwaarde, stress, angst, depressie en sociale stigma. pmc.ncbi.nlm.nih.gov.

7. Özgür Aksu et al., “Severity of depression and anxiety in patients with alopecia areata”, 2015 – case‑controlstudie; AA-patiënten hadden vijf keer zo veel kans op depressie en drie keer zo veel kans op angst als gezonde controles. journals.pagepress.org.

8. Reem Almansour et al., “Assessing the impact of alopecia on quality of life, depression, and self-esteem in Saudi Arabia”, 2023 – meer dan de helft van de deelnemers had ernstige depressie; depressie kwam vaker voor bij vrouwen en jongere patiënten, en was omgekeerd gecorreleerd aan zelfvertrouwen. pmc.ncbi.nlm.nih.gov.

9. Franziska Matzer, Josef Wilhelm Egger & Daisy Kopera, “Psychosocial stress and coping in alopecia areata: a questionnaire survey and qualitative study”, Acta Dermato‑Venereologica, 2011 – beschrijft dat AA het leven drastisch beïnvloedt en dat stress en HPA‑activiteit een rol spelen bij het ziekteverloop; effectieve coping en stressmanagement kunnen het verloop verbeteren. medicaljournals.se.

10. Amna Alotiby, “Integrating psychological support and topical therapy for the effective management of stress-induced alopecia areata: a case report”, 2025 – casus van een vrouw waarbij minoxidil gecombineerd met mindfulness en familieondersteuning leidde tot haarhergroei; stopte zij met stressmanagement, dan keerde de alopecia terug. pmc.ncbi.nlm.nih.govpmc.ncbi.nlm.nih.gov.

11. Erica Aukerman & Mohammad Jafferany, “The psychological consequences of androgenetic alopecia: a systematic review”, 2023 – overzichtsartikel; beschrijft dat acceptatie de enige copingstrategie is die samenhangt met minder distress en pleit voor integratie van psychologische zorg in de dermatologie. pmc.ncbi.nlm.nih.gov.

12. S. Schmidt et al., “Strategies of coping and quality of life in women with alopecia”, 2001 – onderzoek waarbij vrouwen met zichtbare alopecia sterkere negatieve effecten op functioneren, emoties en zelfvertrouwen rapporteerden dan vrouwen met minder zichtbare haaruitval. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov.

13. Xiao‑Sheng Zhuang et al., “Quality of life in women with female pattern hair loss and the impact of topical minoxidil treatment on quality of life in these patients”, 2013 – studie bij 125 vrouwen; toonde dat vrouwelijke kaalheid de kwaliteit van leven fors schaadt en dat minoxidil zowel haarhergroei als welbevinden verbetert. pmc.ncbi.nlm.nih.gov.